Gemaal Holierhoekse en Zouteveense polder moet weer een wateruitlaat krijgen

bron van deze foto: http://tinyurl.com/p3l5qge

Wat is dat voor gebouw? denk je als je op de fiets langs de Vlaardingse Vaart rijdt en hier niet bekend bent. Aan de buitenkant herinnert niets aan de oorspronkelijke functie van dit gemeentelijk monument terwijl dat juist zo'n belangrijk onderdeel is van dit gebouw, de geschiedenis, het oorspronkelijke gebruik van dit pand. Waarom kan je dat niet meer zien? Het gaat niet alleen om die mooie dakrand, dat ingetogen metselwerk en de sierlijke ramen, de oorspronkelijke functie is een zeer belangrijk onderdeel van dit gebouw. Het is, zoals bij velen WEL bekend, een gemaal en dat zou zichtbaar moeten zijn zoals dat altijd zichtbaar is bij gemalen. Een gemaal heeft een wateruitlaat. Die moet je niet verstoppen onder een laag grond wat men hier, bij dit gemaal, helaas wel heeft gedaan.

Het gemaal van de Holierhoekse en Zouteveense polder is sinds 2001 een gemeentelijk monument. Nadat Hoogheemraadschap van Delfland even verderop een nieuw gemaal heeft gebouwd, had dit gemaal uit 1883 ineens geen functie meer. Het hoogheemraadschap heeft daarop besloten dit monument te verkopen. Vraag rijst dan natuurlijk; Heeft een overheidsorgaan niet de plicht om te zorgen voor het in stand houden van monumenten in haar bezit? Dat lijkt me wel! In dit geval gaat het om een bijzonder gebouw met prachtige gebrandschilderde ramen en een pompinstallatie van de fabrikant die ook de pompen voor het wereldberoemde Wouda gemaal heeft gemaakt. Die gemeentelijke monumentenstatus voor gebouw en pomp is dus niet voor niets.

Dit hoeft natuurlijk niet te betekenen dat het Hoogheemraadschap alle monumenten zelf hoeft te behouden maar samen met de gemeente die de monumentenstatus aan dit gebouw heeft verbonden zou er wel goed nagedacht moeten worden welke voorwaarden er worden gesteld aan een nieuwe bestemming en aan het gebruik door een nieuwe eigenaar. Het lijkt er nu op dat zowel het Hoogheemraadschap als de gemeente zich hier niet of onvoldoende mee hebben beziggehouden. Sterker nog, het Hoogheeemraadschap heeft de wateruitlaat van dit gemaal zelf dichtgegooid met een vracht grond. Dat is natuurlijk een kwalijke zaak waar de gemeente helaas niet adequaat op heeft gereageerd.

De nieuwe eigenaar van het gemaal, de buurman van B&B het Rechthuis, wil zijn B&B uitbreiden in het gemaal. Hij koopt het gemaal natuurlijk niet zomaar, het moet een nieuwe functie krijgen en dat kan natuurlijk best samengaan met behoud van het monumentale karakter van het gebouw.

Niet alleen behoud van gebouw inclusief pompinstallatie is gewenst maar dat prachtige oude gemaal zou ook af en toe tijdens Midden-Delflanddag, Molendag of Monumentendag nog moeten kunnen werken. En daar zit nou net het grote probleem, de wateruitlaat heeft men zoals gezegd dichtgegooid waardoor het gemaal niet meer kan draaien. Het gebouw is hierdoor ook niet meer herkenbaar als gemaal en dat lijkt me toch wel essentieel bij een dergelijk monument. Heeft de gemeente hier zitten slapen? Ik weet het niet hoewel het daar wel op lijkt. Wat ik wel weet is dat de aandacht voor rietkragen bij het Hoogheemraadschap overheerst en dat de aandacht voor behoud van waterstaatkundig cultureel erfgoed te veel uit beeld is en dat is erg jammer.

Gelukkig is er geen sprake van een onomkeerbare situatie. De verbouwing tot B&B is op dit moment actueel in de gemeenteraad van Midden-Delfland. Het wordt tijd dat gemeente en hoogheemraadschap samen met de eigenaar zorgen dat de wateruitlaat wordt hersteld en de pomp af en toe weer kan gaan draaien. Met een kleine subsidie van bv het Omgevingsfonds moet het toch mogelijk zijn dat de pomp werkend wordt gehouden. Als het hoogheemraadschap dan even zorgt dat de grond wordt verwijderd en het bruggetje wordt hersteld of vernieuwd dan staat niets een glorieuze toekomst van dit gemaal meer in de weg.

Dat lijkt me goed voor alle partijen, zowel voor de geschiedenis van de taken van het waterschap, de monumentenwaarde van dit gemeentelijke monument als de passerende recreanten en B&B gasten. Wie wil er tenslotte niet in een monumentaal gemaal slapen wat nog echt water kan pompen.  
Ik hoop wel dat bij de verbouwing tot B&B, de lichtknop niet te dicht naast de knop voor de pomp wordt geplaatst.


Meer lezen over dit prachtige gemaal:
http://delfland.middendelfland.net/zouteveen.htm
https://twitter.com/tweetkees/status/601693948567035904
http://nl.wikipedia.org/wiki/Zouteveense-_en_Holi%C3%ABrhoekse_poldergemaal
http://www.middendelflandsite.nl/natuur-en-cultuurhistorie/gemaal-holierhoekse-en-zouteveense-polder

Cittaslow of cultuurhistorie en landschap

Al enige jaren is Cittaslow het toverwoord in Midden-Delfland. Deze gemeente was de eerste gemeente in Nederland met het Cittaslow predicaat. Cittaslow is het internationale keurmerk voor gemeenten met minder dan 50.000 inwoners die op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit tot de top behoren. Bedrijven kunnen Cittaslow supporter worden. De gemeente nodigt ondernemers en gebiedsorganisaties uit om supporter van Cittaslow Midden-Delfland te worden. Bedrijven en organisaties moeten hiervoor de kwaliteiten van Cittaslow ondersteunen en versterken en worden dan tot supporter benoemd.

De kop luidt: "Cittaslow of cultuurhistorie en landschap" dat lijkt hier niet samen te gaan terwijl dat nadrukkelijk wel zo zou moeten zijn. Natuurlijk is iedereen in Midden-Delfland blij met de omgeving waarin men woont, met het landschap, de cultuurhistorie, de streekproducten en de gastvrijheid. Voor veel inwoners een reden om hier te (blijven) wonen. Gaat het echter wel goed met die Cittaslow gedachte? Is het niet meer een vehikel voor de gemeente om zich te profileren naar buiten in plaats van dat het iets is voor de inwoners? Wellicht nog belangrijker, levert het echt wat op voor cultuurhistorie en landschap of is het alleen blabla... met supporters en logo. Zorgt Cittaslow niet alleen maar voor nog meer drukte in het stiltegebied wat Midden-Delfland toch pretendeert te zijn.

Er is namelijk nog wel wat aan te merken op de zorg voor het landschap en het behoud van de cultuurhistorie. Onderstaande opsomming is slechts een klein deel van de dingen die niet goed gaan in Midden-Delfland.

• Het egaliseren en ophogen van weilanden met kreekruggen waardoor deze kenmerkende elementen onzichtbaar worden in het landschap. De overheid geeft wat dat betreft geen goed voorbeeld want ook in de Zuidrand zijn destijds door Dienst Landelijk Gebied / Reconstructiecommissie, ondanks vele bezwaren, verschillende hele mooie en goed zichtbare kreekruggen vernietigd.
• Het 600 jaar oude dijkje aan het begin van de Zouteveenseweg wordt onderdeel van de bouwplannen voor deze locatie waar ook de historische Johanna Hoeve deel van uitmaakt. Beide belangrijke historische zaken, boerderij en dijkje, dreigen te verdwijnen door gemeentelijke plannen.
• Bij de Vlietlanden heeft Natuurmonumenten belangrijke kenmerkende historische palen verwijderd. Je kan ook je vraagtekens hebben bij de kunstmatige peilverhoging met molentje. Drijft dit stukje hoogveen niet gewoon mee met het boezempeil. De aanblik is in ieder geval niet verbeterd en het geld hiervoor had beter besteed kunnen worden. Natuurmonumenten moet weten dat er meer is dan natuur in Midden-Delfland wat beschermd moet worden.
• De Slinksloot wordt door Hoogheemraadschap van Delfland voorzien van natuurvriendelijke oevers waarbij een historische verlaten boerenerf en oude knotwilgen moeten wijken. Deze Slinksloot wordt op sommige plaatsen zo breed dat er een binnenvaartschip kan draaien. Aantasting van cultuurhistorie en geldverspilling ten top bij dit onnodige gegraaf door het hoogheemraadschap.
• Iets verderop lijkt Hoogheemraadschap van Delfland zich geen zorgen te maken over de roestende damwanden van de A4 in aanleg die blijvend een roestende slootkant zullen gaan vormen. Ook over de enorme hoeveelheid water die straks permanent en blijvend moet worden weggepompt bij deze A4 maakt Delfland zich geen zorgen. Verdroging en verzakkingen van oude boerderijen is een reëel risico maar niet volgens Rijkswaterstaat en het Hoogheemraadschap van Delfland.
• Het Gras zonder glas plan is mislukt, het glas wordt steen in plaats van gras. Dit bouwen op de Maaslandse Dam plan is een al veelbesproken en bekritiseerde gigantische planologische misser. Kassen opkopen zonder dat je geld hebt voor herontwikkeling is niet zo slim van de gemeente Midden-Delfland.
• Aanleg van te veel fiets en wandelpaden in Groeneveldse polder en omgeving waarbij geen enkele rekening is gehouden met de natuur, waardoor de weidevogels hier het onderspit gaan delven. Jaag je hiermee niet juist de natuur en rust en stiltezoekers weg uit Midden-Delfland?

Bovenstaande is slechts een kleine opsomming van zaken waarmee wat mis gaat. Er zijn helaas nog veel meer landschappelijke en cultuurhistorische zaken die niet goed gaan in Midden-Delfland. Het wordt tijd dat cultuurhistorie en landschapsbehoud serieus genomen worden.
Laten we zolang dit soort missers nog steeds voorkomen de Cittaslow poeha voorlopig maar even achterwege laten.